Bible Interpretation, Amharic Mentor Guide

1 1 6 /

የመጽሐፍ ቅዱስ ሥነ-አፈታት

ሐ. ዓይነቶች እና አርኪታይፕስ - አርኪታይፕስ የሰው ልጅ ልምድ (ፀሐይ, ቤተሰብ, አረም, አንበሳ) ሁለንተናዊ አካላት ናቸው፣ ማለትም ሁለንተናዊ ምልክቶች ናቸው። ዓይነቶች በድነት ታሪክ ውስጥ ወደፊት ለሚሆነው ነገር ምሳሌ የሚሆኑ ክስተቶች፣ አካላት እና ቦታዎች ናቸው (ማለትም፣ ዮሴፍ የኢየሱስ ምሳሌ ነው፡ በ30 ብር ይሸጣል፣ ቤተሰቡን ያድናል፣ በእግዚአብሔር የተረጋገጠ እና በፈርዖን ቀኝ ሥልጣን ላይ ከፍ ያለ)።

3. ዘውጎች የእግዚአብሔር እውነት በተለያዩ የጽሑፋዊ ፅሁፎች ሊገለጽ እንደሚችል ይጠቁማሉ፣ ሁሉም ምንም እንኳን ልዩነት ቢኖራቸውም፣ በእግዚአብሔር መንፈስ መሪነት እና በክርስቶስ መልእክቱን ያስተላልፋሉ።

II. የመጽሐፍ ቅዱስ ዘውጎች - ልናጠናቸው የምንችላቸው በጣም አስፈላጊ የሆኑ የመጽሐፍ ቅዱስ ዘውጎች የትኞቹ ናቸው?

3

ሥነ ጽሑፋዊ ኅያሴ በመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት ውስጥ ባሉ ዘውጎች ላይ ያተኩራል የሥነ ጽሑፍ ኅያሴ አንድ የመጽሐፍ ቅዱስ ጽሑፍ ሊጻፍባቸው የሚችሉ የተለያዩ የሥነ ጽሑፍ ቅርጾች ወይም ዘውጎች መኖራቸውንም ይገነዘባል። አንዳንድ ጊዜ መላው መጽሐፍ በአንድ ዓይነት መጽሐፍ ውስጥ ይካተታል፤ ለምሳሌ ታሪካዊ ትረካ (1 ሳሙኤል) ፣ ግጥም (መዝሙር) ፣ ጥበብ (ኢዮብ) ፣ ትንቢታዊ ትንቢት (አሞጽ) ፣ ወንጌል (ማቴዎስ) ፣ ደብዳቤ (ሮሜ) ወይም ራእይ (ራእይ) ይገኙበታል። ይሁን እንጂ በእነዚህ ትልልቅ ሥራዎች ውስጥ ትንንሽ የሥነ ጽሑፍ ቅርጾች ይገኛሉ:- የፍጥረት አፈ ታሪኮች፣ የዘር ሐረግ መዝገቦች፣ እንደ አብርሃም ወይም ዮሴፍ ያሉ ግለሰቦችን ታሪክ የሚገልጹ ታሪኮች፣ የሕግ መጻሕፍት፣ የቃል ኪዳኖች፣ የመዝሙራት፣ የምሳሌዎች፣ የትንቢቶች፣ ተአምራዊ ታሪኮች፣ ምሳሌዎች፣ ጸሎቶች፣ መዝሙሮች፣ ማሳሰቢያዎችና ማስጠንቀቂያዎች። ይህ ዝርዝር የተሟላ ባይሆንም መጽሐፍ ቅዱስ አንድ የሥነ ጽሑፍ ዘውግ ከመሆን ይልቅ በርካታ ዘውጎችና ንዑስ ዘውጎች እንዳሉት ይጠቁማል።

~ R. Holladay. “Biblical Criticism.” Harper’s Bible Dictionary. P. J. Achtemeier, ed. (1st ed.) Harper & Row: San Francisco, 1985, p. 131.