Chiuta Mwana: Buku la Musambiri

/ 7 7

CHIUTA MWANA

Kuzirwa kwa chipulikano cha Bapostole mukumazga mphindamo izo zilipo pa kumusambira Yesu (christology) Chipulikano cha Bapostole, icho chikutebeteskeka pachisopo kuno kulero, chili kufumira pa vidumbirano ivyo vikachitika mu msumba wa Constantinople muchilimika cha 381. Vyakulemba vyose ivyo vili na malemba ghakuti “wakabiro kakuyana waka (vyenekoneko, wakubako, chakuwuzimu) nga ndi umo waliri Dada” vikambira muvidumbirano vya mu msumba wa Nicene. Mphara iyo yikakumana mumsumba wa Constantinople yikawuskamo vinthu vyambura kwenelera, vyambura kupulikiskika mukulongosora kabiro na nkharo ya Chiuta ivyo vikaba muvyakulemba vya muchilimika cha 325 ndipo mphara iyi yikasazgirako fundo izo zikakhozgera fundo uzimu wa Mzimu Mtuba kweniso Ekleziya la chisanisani, kugowokereka kwa zakwananga na kuwuka kwa thupi kwa bakufwa. Mphara iyo yikakumana mu msumba waku Nicea, pakukhozga kuti Yesu Khristu wakaba Chiuta mu unenesko wose, yikawuska fumbo lakuti kasi Yesu wakaba munthu? Mwantheura, chisambizgo cha umunthu wa Yesu Khristu. Mpingo wa mumgonezi wa 5th century, mwamnthondwe ukuru chomene nkhumano iyo yikachitikira mumsumba wa Chalcedon (431) yikakhozgera fundo yakuti Yesu wakaba munthu kweniso Chiuta wakufikapo mwa munthu yumoza pera (ubiri wambura kutimbanizgika muthupi limoza). ~ John H. Leith. “Creeds.” The Anchor Bible Dictionary . D. N. Freedman, ed. (Vol. 1). (electronic ed.). New York: Doubleday Publishers, 1996. p. 1205. Chisambizgo ichi chalabiska chomene pa fundo zakuzirwa za umunthu wa Khristu mu thupi kweniso usambazi uwo wali nawo mu utebeti wake nga ndi Mesiya. Vinthu ivi vikawonekera pa kubapatizika kwake, muwutebeti wake, ivyo vikalongora kuti ndi Muzga panji Mtebeti wakukomwa wa Yahweh. Fundo yikuru chomene iyo yikudumbika chomene muchisambizgo ichi njakuzirwa chomene kubatebeti ba Chiuta apo bakurongozga banyawo. Fundo izo zalembeka apa zikuphara mwawufupi chisambizgo chose. ³ Ulato ukuru wakwiza kwa Yesu mucharu ukaba wakuvumbura Chiuta, kurongora uchindami wa Chiuta kwizira mu umunthu wake, kweniso kuwombora banthu kukwananga na kubawuskako kunkhongono ya Satana.

2

KUBAMBIKIZGA

Fundo zikuruzikuru mwawufupi