Chizgoka na Ntchemo, Ulongozgi wa Msambizgi
/ 1 5 7
C H I Z G O K A N A N T C H E M O
Midauko
3. Mdauko ya Mpingo ya padera: Bakwambiska Mipingo na kendeskero kake Mpingo wa Chipresibetare mu Amereka (U.S.A.) wuli na banthu (mamembara) pafupi – fupi 2.5 miliyoni, mipingo 11,200 na baliska 21,000. Bachipulikano ichi bakulondezga mbiri yawo kufikira mu migonezi ya 16th century pamoza na Kusinthika kwa Protestante (Protestant Reformation). Kuhalira kwithu, na ivyo tikugomezga chomene, vikamba na mumanyi marango (Lawyer) John Calvin (1509 1564), mweneuyo vyakulemba vyake vikaba vyakukhozgera kaghanoghano ka nkhongono ako kakabako kunyuma zake. ~ The Presbyterian Church, U.S.A. Bakhristu bakulongora chipulikano chawo mwa Yesu Khristu munthowa zakupambana – pambana kwizira mu mawupu ghakupambana – pambana na midauko iyo yikukoreska na kulongora Midauko wa mazaza na Mdauko wakuruska munthowa zapadera chomene. Mwachiyerezgero, mawupu gha chiKatolika ghali kwambika na banthu nga ndi Benedict, Francis, panji Dominic, ndipo mawupu gha chiProtestante pali banthu nga ndi Martin Luther, John Calvin, Ulrich Zwingli, na John Wesley. Banakazi nawo bali kusanga mawupu gha chipulikano cha chiKhristu ndipo banthu bake ndi Aimee Semple McPherson wa mpingo wa Foursquare Church, na banji bachoko – bachoko nga ndi Richard Allen wa mpingo wa African Methodist Episcopal Church na Charles H. Mason wa mpingo wa Church of God in Christ, mweneuyoso wakavwira chomene kwambiska mpingo wa Assemblies of God, wose aba bakayezga kulongora mazaza gha Chipulikano cha kuruska na Chipulikano chikuru munthowa zakupambana – pambana munthowa zinandinandi waka munyengo zawo. Kwiza kwa mawupu ghachipulikano ghakuzirwa, ghankhongono, munyengo zakupambana – pambana kweniso pakati pa banthu bakupambana – pambana vikuwoneska kutebeta kwa Mzimu Mtuba mu nyengo zose mu miwiro yose. Ntheura, mukati muchikatolika, mawupu ghapya ghakamba kubabika. Mwachiyerezgero, Benedictines, Franciscans, na Dominicans; ndipo kuwaro kwa chiKatolika mipingo yipya nga ndi Lutherans, ya chipresibetare, Methodists, Church of God in Christ na yinyakhe yantheura. Kendeskero ka mpingo kali kose aka kakaba na bakwambiska, balongozgi awo nkhongono zawo na masomphenya ghawo ghakavwira chomene kubabika
3 Nanga ndi wupu wa mwamphu chomene wa chigaba cha Protestante (bakachemekanga Anabaptists) awo bakoranga mwakudonda vipulikano ivi kuba dango la chipulikano, kuti bakasuska chara kuti ndi vyakuzirwa kwakuyana na ivyo vili mukati mwake. bakachitya kuti ndi ‘Chipulikano’ Der Glaube, nga ndi umo bakachemeranga banthu banandi.” Wonani umo wali kulembera John Howard Yoder, Preface to Theology: Christology and Theological Method . Grand Rapids: Brazos Press, 2002. pp. 222-223. “Bakazomerezga chipulikano cha Bapostole ndipo
Made with FlippingBook - Online catalogs