Ufumu wa Chiuta, Buku la Msambiri

2 6 8 /

UFUMU WA CHIUTA

NDONDOMEKO 29 Fundo zinkhonde na yimoza (6) pa kuyaniska Khristu na Mdauko Kufumira mu buku la Christ and Culture (Khristu na Mdauko) lakulembeka na H. Richard Niebuhr, New York: Harper and Row, 1951

Khristu uyo wakusintha Mdauko

Khristu wali pachanya pa Mdauko Kukorenako

Mphambano ya Khristu na Mdauko

Khristu na Mdauko

Khristu wa Mdauko

Kususkika

Kuguzana

Chizgoka

Kuzomerezgeka

17Vyawanangwa vyose viweme na chakuperekeka chakufikapo vikufumira kuchanya, vikukhilira pasi kufuma kwa Dada wa ungweru, mweneuyo kuti ŵ akusinthasintha chara, panji ku ŵ a na muzgezge pakuzgoka. 18 Nakhumbo lakhe, wakatibaba ise na mazgu gha unenesko, mwakuti, ise ti ŵ e nga vipambi vyakhe vyakudanga mu vilengiwa vyakhe. - Yakhobe 1.17 Mdauko ntchawanangwa cha Chiuta chakovwira banthu kuti batonde kukakika kwawo ku kwananga kwa charu na chofyo, mwakuti bakure mu umanyi na uweme. Mdauko ukutovwira kuti tisungilire unenesko uwo banthu bali kusanga. Chisambizgo cha ukhaliro na nkharo yiweme vikovwira banthu kuti bakure na kumumanya makora Chiuta. (cf. Bafilipi 4.8)

2 Bakorinto 6.17 Ntheura Fumu yikuti, “Fumanimo mukati mwawo, ndipo mupatukeko kwa iwo. Mungakhwaskanga kanthu ako nkhaukazuzi, ndipo ine nditi ndimupokereraninge. imwe muti mu ŵ enge ŵ ana ŵ ane ŵ anarume na ŵ anakazi. (1 Yohane 2.15) 18 Nditi ndi ŵ enge wiskemwe, ndipo Mdauko wa banthu wuli kukhwaskika na kwanangika na kwananga ndipo mukabiro kake ngwakuwukira Chiuta. Kufumamo na kupatukako ndiko kakwenera kuba kabiro ka bakhristu apo bakupanga mdauko wawo wupya.

Baheberi 2.8 Ndipo mwa ŵ ika vinthu vyose pasi pa muwuso wakhe.” Sono Chiuta paku ŵ ika vinthu vyose pasi pa muwuso wakhe, kuti wakarekako kanthu chara kuwaro kwa

Baroma 2.14 Kweni para ŵ amitundu awo ŵ alije marango mu unthu wawo, ŵ akuchita vinthu vyakukhumbikwa na marango, ŵ akujizgora ku ŵ a marango mwa iwo ŵ enecho, nangauli kuti ŵ ali na marango chara. Mdauku ukufumira muvyakuchita vya banthu ndipo ntchigaba cha vinthu ivyo Chiuta wali kupereka kubanthu mwakuti bamanye unenesko. Nanga wuli mdauko ungamanya kumanya unenesko wose, kwananga kukuwutimbanizga, kuti pabe uvumbuzi. Bakhristu bakwenera kutebeteska Mdauko pakovwira banthu kuti bamanye unenesko na uvumbuzi wa Chiuta. ndicho chifukwa pakukhumbikwa (cf. Baroma 13.1, 5-6)

Matt. 22.21 Ŵ akazgora ŵ akati, “Nvya karonga wa ku Romu.” Yesu wakati kwa iwo, “Ipo perekani kwa karonga wa ku Romu ivyo nvya karonga wa ku Romu, ndipo kwa Chiuta ivyo nvya Chiuta.”

muwuso wakhe. Kweni umo kuliri

tichali tindawone kuti kanthu kose kali pasi pa mazaza ghakhe.

(cf. 1 Petrosi 2.13-17)

(cf. Bakolose 1.16-18)

Mdauko ngwakutimbanizgika na kwananga, ndipo wuli, mdauko ngwakukhumbikwa chomene pa

Mdauko ngwakunangika na kwananga kwene ungawomboreka na kutozgeka. Ungatebeteskeka pakuwezgeramo urunji na uweme mucharu. Bakhristu bakwenera kutebeta mwakujipereka kuti Mdauko wawo wuzomerezge Khristu kuba Fumu nakuti wusinthike.

umoyo wa banthu. Ngwakukhumbikwa chifukwa ukupereka mphambano pa kachitiro ka vinthu pakati pa banthu: Mdauko nga ndi dango (wukukanizga nthimbanizgo), Chikhristu nga mbuchizi (wukupereka urunji). Vyose vibiri ndi vigaba vyakuzirwa chomene kwene vinthu vibiri ivi vingasazgikana chara.

St. Augustine John Calvin Chipulikano cha Bakusintha

Peter Abelard Immanual Kant

Thomas Aquinas

Tertullian Menno Simons

Martin Luther

Chikatorika (Roman Catholic)

Lutherans

Liberal Protestant

Anabaptists

kendeskero (Reformed)