Ufumu wa Chiuta, Buku la Msambizgi
2 6 4 /
UFUMU WA CHIUTA
Kukhozga banthu kuba Banangwa, Kuzara na Urunji (Mwakulutirizga)
• Kurondezga ndondomeko yili yose ya mlimo wa chitukuko mwakuyisanda na ulato wakuwona umo yendera kukovwira kuti bakuchita mlimo uwu bawone usange ivyo banthu basambira na kumanya kurondezga
Ndondomeko A
Vyakuyowoyapo pa mlimo wa Chitukuko
Mlimo wa chitukuko wakufumira muchikhristu ukupambana na mlimo wakuchitika na banthu waka pa fundo yakuti, mlimo wakufumira muchikhristu ukuchitika mukati muvyakuchitika vinandi waka vya mlimo wa Mpingo. Milimo iyi ndi mlimo wakupharazga mazgu gha Chiuta na mlimo wakwambiska mipingo (Elliston 1989, 172). Ivyo nili kusambira kufumira mu milimo yinandi ya utebeti wakovwira banthu ndi vyakuti, milimo yakukuzga usakati wa chuma, usange yingatebeteskeka nga ndi mwakunjilira muvikaya na uthenga uweme wa Chiuta, mlimo ukumalira waka pakovwira banthu kwambura kulutilira kukwambiska mpingo. Ulato ubiri uwu, kovwira banthu na kwambiska mipingo ndi milimo yakupambana. Yose ndi milimo ya chikhristu ndipo njakukoleranako kweni yili na umaliro wakupambana. Ndi milimo iyo yikovwirana chara. Kukusangika kuti usange batebeti ba Chiuta banjira muchikaya na uthenga wa chiponosko, minthondwe ya Chiuta yikuchitika. Kwizira mukupharazga kwawo mipingo yikupangika ndipo banthu bakovwirika ku uzimu wawo. Pali nyengo zinyake apo banthu bakupulika ntchemo yakuya kachita vyose, kwene kupambaniska kukwenera kubapo (Grigg 1992, 163-64). Milimo yakovwira banthu yikwenera kwiza panyuma. Mlimo wakumazga ukavu ukwiza pa umaliro usange pa kupharazga dankha Mazgu gha Chiuta agho ndi nthowa yakwambiskira Mipingo. Mipingo iyo yili kujinthika pa milimo yakovwira banthu kanandi kanandi yikutondeka kuruta munthazi chifukwa yikukholera wovwiri wakufumira kuwaro ndipo wukugomezga kupokera kufumira kuwaro kuluska kujintha pa Mazgu gha Chiuta. Mipingo yantheura iyi yikulutirira munthazi chara (Patterson 1992, D-80). Kanandi kanandi baliska bakufumira muchikaya chawo na mipingo yawo basubilira chomene pakulindizga wovwiri wakufumira kuwaro chifukwa bakupenjelera ndalama zakufumira kuwaro. Bakubikako milimo iyo yikuchewuzga banthu
Made with FlippingBook Digital Publishing Software