Ufumu wa Chiuta, Buku la Msambiri

2 3 6 /

UFUMU WA CHIUTA

Kukhozga banthu kuba Banangwa, Kuzara na Urunji (Mwakulutirizga)

1.1 Ufumu wa Chiuta nga ndi chisinkho cha Kutumika (Mission) “Visambizgo vya Kutumika, vikukhwaska chomene kwiza kwa Ufumu wa Chiuta nga ndi ntchindamira yeneiyo milimo yose ya kutumika yikukholeramo (Verkuyl 1978, 203). Zivangeli, kukhazikiska mipingo na chitukuko cha banthu vili kujinthika pa mavesi ghachokochoko waka chara kweni vili mu Baibulo lose pakuti ndiwo ndi urato wa Baibulo lose. Ufumu wa Chiuta ukukora kuzirwa kwa uthenga na ulato wose wa Chiuta ( Missio Dei ) mu charu. Ntheura Mpingo ukwenera kuwona na umo ungayanira mu khumbiro la Chiuta. 2 1.2 Ufumu nga khuwezgekeramo Mazgu gha Chiuta ghakuzomerezga ivyo vyakuchita vya banthu vikulongora; vinthu vili kunangika chomene mu charu. Baibulo likusambizga kuti suzgo ili liriko chifukwa cha banthu kumukana Chiuta na muwuso wake. Makani gha mu buku la Vya mu Mtendeko likuphara umo munthu wali kuwira na kutondekera kukhalira mu khumbiro la Chiuta. Kufumira pa nyengo yira na kuruta kunthazi, kwananga kuli kuzura mucharu, uheni wuli kutora malo agho ghakalekeka na kufumamo kwa Chiuta. Charu chili kureka kwenda makora; nyifwa yikatora malo gha umoyo; urwani na thinkho, nkhaza zikatora malo gha kukoleranako, ndipo kusoberwa kuli kutora malo gha kuzara kwa vinthu. Mawubare wose gha munthu na munthu munyake kweniso na Chiuta ghali kunangika chifukwa cha khumbiro la munthu wali yose apo wakakhumba kuti wabe panthazi kuruska munyake. Wali yose wakukhumba kuti wabe pachanya pa wose, ndipo mtundu wuli wose wa banthu ukukhumba kukhara pachanya pa banyawo. Mukufikira kwa uchizi pa kunangika kwa vinthu ivi, Chiuta wakadumura kureka kuparanya na kumazga charu, kweni kuchiponoska. Wakabikako ndondomeko yakuponoskera charu kufumira kukunangika na kukakika kwake na nkhongono za kwananga na kuwezgeramo vinthu vyose kuti vibe makora pasi pa muwuso wake. Mu Baibulo lose, fundo iyi yakuwezgereska charu yikuchemeka kuti “Ufumu wa Chiuta” ndipo kabiro kake kose kakuvumbukwa mwapachoko – pachoko. Mlembi Johannes Verkuyl wakuphara za Ufumu wa Chiuta mwaufupi: Fundo yikuru ya uthenga wa Chipangano Chakare na Chasono njakuti, Chiuta…. wakutorapo lwande pakuwezgeramo charu (cosmos) na banthu. Pakutora Israyeli, wakatora tose na charu chose, ndipo mwa Yesu Khristu wakabika lufura lwa Ufumu wake. Yesu Khristu malaghizgo ghake kubasambiri bake ndi kufiskika kwa Ufumu

1. Ufumu wa Chiuta nga ndi chisinkho cha Kupharazga Uthenga uweme, kupanda Mipingo na kutukura malo

2 Lawiskani mu buku la kulembeka na George Eldon Ladd (1974, 45-134), la jando la visambizgo vya Chiuta pa Ufumu wa Chiuta.