Ukaboni wa Chipangano chakale pa Yesu Khristu na Ufumu wake, Visambizgo Vya Mlongozgi

/ 2 2 7

UKABONI WA CHIPANGANO CHAKALE PA YESU KHRISTU NA UFUMU WAKE

Lizgu lakuti Mesiya muchigiriki ndi messias, mu chi Aramaic icho ntchimoza na Chiheberi, mashiach, chikung’anamura kuti wakuphakazgika; Khristu ( Christos) ndilo ndi lizgu ilo likutebeteskeka mu chipangano chasono kung’anamura kuti wakuphakazgika. Uchimi wa mu Chipangano Chakare wa kukhwaska Mesiya ukukhwaska banthu kweniso mlimo wa Chiuta wakuponoska banthu, kweniso kubikapo mtima kwake pa kuwombokwa kwa banthu, kutebeteska kwake kayowoyero kakubisirizga, kayowoyero kakulongora kuti vinthu vili kuchitika kale, kweniso kuyowoya kwambura kulongora pakweru nyengo iyo vinthu viti vichitikirenge. Vyakulongora vyake vikuru chomene ndi umo uchimi kukukhwaskira Yesu Khristu wa ku Nazareti kuba Mfiski wa uchimi na malaghizgo gha Mesiya. Ndondomeko yakupenjerezga mbumba ya Mesiya nkhulondezga vimanyikwiro vyake kufumira pa jando la Uchimi wa Mesiya, uwo ukukhwaska mbeu ya Mwanakazi kufumira mu buku la Vya mu Mtendeko, phangano la Chiuta umo wizamkukhalira mu chihema cha Seti, mbeu ya Abrahamu, ndondomeko ya Isake kwizira mu mbumba ya Yakobe, wa mtundu na mbumba ya Yuda, kwizira mwa Boaz, Obed, Jesse na Davide, mpaka kufika kwa Yesu Khristu wa ku Nazareti. Munthowa zinandi, kulondezga mitu mu uchimi wa Mesiya ndiyo ndi nthowa yakupulikiskira ukaboni wa Chipangano chakare pa Yesu Khristu. Ndi munthowa iyo Yesu Khristu na Bapostole bakatebeteskera uchimi wa Mesiya pa umoyo na mlimo wa Yesu Khristu ndivyo vikugumanya mapangano ghabiri agha, chipangano chakare na chipangano chasono. (Umo Augustine wakasachizgira, kuti Chipangano Chasono chikubisika muChipangano Chakare ndipo Chipangano Chakare chili kuvumbukwa muchipangano chasono), ndipo pa umaliro, bakulongora kuti Yesu Khristu wa ku Nazareti wakufiska uchimi wose wa Mesiya. Fundo zikuzikuru izo zili kuyowoyeka muchipangano chakare kukhwaska uchimi wa Mesiya ndi kubabika kwake, kukomwa na kufwa kwake, kuzguka kwake na kwizaso kwake mucharu mu uchindami wake. Munthowa yili yose, ukaboni wapakweru chomene ngwakuti Yesu Khristu wa ku Nazareti ndiyo ndi Mesiya, kwizira mu ukaboni uwo ukusangika mu umoyo, utebeti wake, na ufumu uwo ukwizaso. Usange mukukhumba kulutizga chisambizgo ichi pa mutu wa Layizgo likusanuzgikira charu chose, mungabazga mabuku agha: Brueggemann, Walter. The Prophetic Imagination. (rev. and updated ed.) Minneapolis, MN: Augsburg Fortress Publishers, 2001. —. Hopeful Imagination: Prophetic Voices in Exile. Minneapolis, MN: Augsburg Fortress Publishers, 1986.

4

Vitebetero na Mabuku