Kurwa nkhondo ya Chipurikano
174 • Kurwa nkhondo yiweme ya Chipurikano
3. Muwuso wakare wa Chipurikano. Mdauko Ukuru uli kukoreska chikhomo cha chipurikano cha Chikhristu nga ndi dango, languro la chipurikano, icho chikabikika kuba muringo wene uwo ukurongora katanthawuliro ka Mazgu gha Chiuta. Languro ili usange likutebeteskeka, mwakufikapo na nkhongono, lingamanya kutovwira kurongosora chikhomo cha chikhristu chakare icho chikasambizgika na kuryeskeka na wose awo bakadangirira muchipurikano nga ndi umo wari kuyowoyera Vincent of Lerins: “icho chikagomezgeka na banthu wose, munyengo zose, pari pose, na wose, munyengo zose.” 7 4. Kurabiska na jiso la Khristu Chatonda. Mdauko Ukuru ukukondwera na kukoreska Yesu wa ku Nazareta kuti ndi Khristu, Mesiya wakurayizgika na Chiuta nga ndi umo Mazgu gha Chiuta ghakuyowoyera, umo ghari kurembekera na zintchimi, kuti iye ndi Mthaski, wamoyo, wakuthuwuskika mutu wa Ekleziya. Mwa Yesu wa ku Nazareta yekha, Chiuta wari kukuzga muwuso wake pa charu, apo wakayitonda nyifwa kwizira munyifwa yake pa mphinjika, wakatonda barwani ba Chiuta kwizira mukwiza kwake muthupi, nyifwa yake, kuzguka kwake, na kukwera kwake, na kuwombora banthu kufuma kukweruzgika chifukwa cha dango. Sono pakuwuka kubakufwa, wari kukwera na kukhara kuwoko la maryero la Chiuta Dada, wari kutuma Mzimu Mtuba kuti wapereke nkhongono na kukhozga Mpingo mukuchitira ukaboni na ku umoyo wake. Mpingo ukwenera kutoreka kuba banthu bakuvivya mwa Yesu Khristu. Pakwizaso kwake, wazamukhazikiska Ufumu wake nga ndi Fumu. Karabiskiro aka kasopero, kufuma ku Chikatorika, bakakoreska Mdauko Ukuru, na kuzomerezga vyakuzirwa vyake vya mazaza ghake muchisopo chose. Mwakuzgorapo, John Calvin wakazgorangapo muk aghanaghaniro kake, kuti, “Mphara zose zikizanga na muwuso wakwenerera, kwene Mazgu gha Chiuta ghakaba pachanya pavyose, ndipo vyakurembeka vyose vikaba pasi mweso wake. Tikuko reska kuzirwa kwa udumuriro wa zimphara za bapapi bithu, nga ndi chipurikano cha ku Nayisiya, Constantinople, vyakurembeka vya ku Ephesus I, Chalcedon, na vinyake vyantheura ivyo, ivyo vikarabiska chomene pakumazga nthimbanizgo na visambizgo vyawutesi, na kusambizga kuko reska visambizgo vyakwenelera pa Mazgu gha Chiuta, vyeneivyo bapapi bithu bakakoreska na urato wakumazga barwani ba chisopo cheneko awo bakapukwa kutimbanizga chisopo cheneko awo bakawukira muchanya kuchita ntheura” (cf. John Calvin, Institutes of the Christian Religion , IV, ix. 8. John T. McNeill, ed. Ford Lewis Battles, trans. Philadelphia: Westminster Press, 1960, pp. 1171-72). 7 Dango, ilo likatoreka na kukoreskeka na wose munyengo zose kuti ndiro dango lawunenesko mu miwiro yose pakuba la kurongozgera banthu muchikhristu na unenesko wose. Liri kukore skeka na banthu wose awo mbakupurikana na kusopa muwunenesko wose munyengo zose. St. Vincent of Lerins, nkhwantha ya vyakusanda visambizgo vya Chiuta (Theology) mwene uyo wakafwa muchirimika cha 450 AD, wakaremba ivyo wakavichema kuti, “Kuwunjika kwa Vincent (Vincentian canon), muvigaba vitatu vya kupanikizgira: quod ubique, quod semper, quod ab omni bus creditum est (ivyo vikagomezgeka kuri kose, munyengo zose, na wari yose). Pakutebeteska dango ili, mpingo umanyenge kupatura pakati pa unenesko na utesi.” (cf. Thomas C. Oden, Classical Pastoral Care , vol. 4. Grand Rapids: Baker Books, 1987, p. 243).
Made with FlippingBook - Share PDF online