Ukaboni wa Chipangano chakale pa Yesu Khristu na Ufumu wake, Buku la Msambiri

1 8 2 /

UKABONI WA CHIPANGANO CHAKALE PA YESU KHRISTU NA UFUMU WAKE

mu Mtendeko kuti uthenga uweme ukamba kupharazgika papo apo munthu wakananga waka mu Vya mu Mtendeko 3.15, na kuwerezgekaso mu phangano la Chiuta na Abrahamu mu Vya mu Mtendeko 12.1-3, umo muli kusazgikamo phangano la thumbiko ku vyaru vyose kwizira mwa Abrahamu. Mu chipaturo ichi, Laghizgo likusanuzgika kufumira mukuba la bana ba Israyeli pera na kukhwaska banthu wose bamitundu yose. Awo bakaba banthu ba Chiuta chara, bambura kutemweka na Chiuta, bambura kusoreka, na bambura chikhazi mucharu nesi chigomezgo kwizira mu layizgo la Mesiya, nawoso bati bachemekenge bana ba Chiuta wa Moyo.” Israyeli wachali banthu ba Chiuta, kwene, chitemwa na lusungu lwa Chiuta vyasanuzgikira ku banthu bamtundu. Chisisi icho chili kuvumbukwa ntchakuti Chiuta withu ndi Chiuta wa baYuda na bamitundu, ndipo bamitundu bakutoreka kuba bahaliri lumoza na baYuda ba chiponosko cha Chiuta kwizira mwa Mesiya. Kasi baYuda bakwenera kutoreka kuti mbanthu ba Chiuta chara? George Eldon Ladd wakuzgora fumbo ili wakuti: Munyengo za mwaka, Israyeli wakaba banthu ba Chiuta. Kukana Mesiya uko Israyeli wakachita kukalongozgera Paulosi kuyowoya kuti Kasi Chiuta wabakana banthu bake? (Baroma. 11.1). Palije kupanikizga kuli kose uko kungabapo kuperekera ukaboni kuti Israyeli ngwa Chiuta. Paulosi wakujipereka kulongosora suzgo la Isirayeli (Baroma 9-11) mukulongora kuti mpingo ndiwo Israyeli mupya wa Chiuta. Ivi vikuwoneka makora mukatebeteskero ka Mazgu gha Chiuta kufumira mu buku la Hoseya. Ntchimi yikuphara na za kuwelera kwa Israyeli na chiponosko icho chikwiza kunthazi. Hoseya wakaphalirika kuti watye yumoza wa bana bake zina lakuti, ‘Mbanthu ŵane chara,’ pachifukwa cha kuwerera kwa Israyeli, Chiuta wakaphara kuti Israyeli mbanthu bakeso chara ndipo iyo nayo wakabaso Chiuta wawoso chara (Hoseya. 1.9). Ndipo wuli munyengo ya chiponosko, kabiro aka kasinthikenge; 10Ndipouli ŵaIsraele ŵati ŵaŵenge ŵanandi nga ndi muchenga wa mu nyanja uwo kuti ungapimika nanga nkhupendeka chara. Pa malo apo Chiuta wakayowoya na za iwo kuti, “Ndimwe ŵanthu ŵane chara,” penepaposo ŵizamkuyowoya kuti, “Ŵana ŵa Chiuta wamoyo.” (Hoseya. 1.10). “And I will say to Not my people, ‘You are my people;’ and he shall say, ‘Thou are my God’” (Hoseya. 2.23). Mu buku la ntchimi Hoseya uchimi uwu ukurongora pakweru kuti ukuyowoya na Israyeli, kwene Paulosi wakutora makani agha kung’anamura Mpingo wa Chiutua, weneuwo ukupangika na baYuda na bamtundu (Baroma 9.24). Ichi kuti chikung’anamura kuti mazgu ghakuti ‘banthu ba Chiuta’ (laos) lawuskikako kubana ba Israyeli, kwene kuti banthu banyake bizamo mu mbumba ya Chiuta awo sono bali Pamoza na Israyeli. Israyeli mukung’anamura makora kwa Mazgu gha Chiuta wazgoka Mpingo umo muli baYuda na bamtundu Pamoza beneawo Paulosi mukukhozgera kwake wakuphara kuti baYuda bachali batuba ba Chiuta (Baroma 11.16), banthu awo mba Chiuta mweneko. Umaliro wa baYuda ukuwonekera mu mbiri yose ya Chiponosko

4